YAĞ stoklarının azalması, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gemilerin de gelememesi gerekçesiyle yağda meşakkat yaşanacağına dair söylentilerin akabinde ortaya çıkan yağ kuyrukları, iki bakanlıkla belediyeleri harekete geçirdi. Hürriyet’in edindiği bilgiye nazaran 81 vilayette Ticaret Bakanlığı market raflarında ve toptancılarda yağ fiyatlarını, Maliye Bakanlığı da hem tedarikçilerin hem de marketlerin stokçuluk yapıp yapmadığını zabıtalarla birlikte kontrole başladı.
Yetkililer, bu spekülasyonla 90-100 liraya satılan yağın 200 liradan satıldığını belirterek, “Oysa spekülasyonun başladığı gün, gümrük vergileri sıfırlanmıştı. Hem marketlerin hem öteki perakendecilerin elllerinde yağ olduğu üzere, yağ sanayicilerinin de nisan ortasına kadar yetecek ölçüde hammaddesi bulunuyordu. Yani Türkiye, hasada kadar yağ ezası çekmeyeceği üzere gümrük vergisi de sıfırlandığı için ithal edilecek eserlerde maliyet de daha düşük olacaktı. Fakat bu söylentiyle bir anda fiyatlar fahiş formda artırıldı. Artık etiket kontrol sonuçları Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulu’na gönderilecek” bilgisini verdi.
FAHİŞ FİYATTAN SATILDI
Ticaret Bakanlığı yetkilileri ise 90-100 lira civarında satılan 5 litrelik yağın 200 liraya kadar çıktığı tespitini yaptıklarını, pazartesiden itibaren 81 vilayet müdürlüğünde denetçilerin Maliye Bakanlığı ve zabıtalarla birlikte yağ özelinde etiket ve stok kontrolüne başladıklarını söylediler. Ticaret Bakanlığı’nın etiket kontrolü sonucuna nazaran birkaç gün içinde tespitlerini Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulu’na götüreceğini bildiren yetkililer, Hürriyet’in sorularına şu karşılıkları verdiler:
VERGİ SIFIRLANMIŞTI
“Bu marketlerin oyunu muydu? Yoksa üreticilerin ithalatçıların oyunu mu? Halbuki 4 Mart Cuma günü yayımlanan kararla 30 Haziran’a kadar gümrük vergisini sıfırlamıştık. Bunu da Karadeniz havzasında yaşanan gelişmelerin yağlı tohum ve bitkisel yağ tedarikinde sıkıntılara yol açmaması; temel besin eserlerinde arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması hedefiyle yaptığımızı duyurmuştuk. Böylelikle yağ hammaddesi kanola tohumu ile ayçiçek yağının ikamesi olabilecek kanola yağı, aspir yağı, mısır yağı, soya yağı ve palm yağlarında uygulanan gümrük vergisi oranlarını 30 Haziran’a kadar sıfırlamıştık. Ve açıkta bekleyen yağ gemilerinin Türkiye’ye girişi için görüşmeler sürüyordu. Yani ithal edilecek yağ gümrük vergisinin sıfırlanması hasebiyle ucuza bile gelecebilecekken; hasada kadar stok sorunu yokken, market rafları yağla doluyken ortaya atılan spekülasyonla 15 günde yapılacak yağ satışı, bir günde yapıldı. Fiyatlar da katlandı. Hasebiyle bunu incelemek bizim misyonumuz.”
‘EVLERDE KÂFİ STOK VAR’
HÜRRİYET’e bilgi veren perakendeciler ise vatandaşın konutunda yağın zati yedekli formda bulunduğunu belirtti. Buna karşın, bir anda yayılan ‘yağ problemi yaşanacak’ spekülasyonunlarından etkilenen vatandaşların markete koştuğunu belirten perakende dalı yetkilileri, bir anda artan talebin üzerine kimi marketlerin 100 liradan satılan 5 litrelik yağı 180 liraya satmaya başladığını aktardı.
TÜRKİYE ÇAPINDA KONTROLLER ARTTI
AYÇİÇEK yağıyla ilgili tartışmalar üzerine dün belediyeler kimi zincir marketlere şok kontrol grupları gönderdi. İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere birçok kentte kontroller gerçekleştirildi. Kontrole çıkan takımlar ortasında Ankara’nın Sincan Belediyesi Zabıta grupları de var. Takımlar, yapılan kontrollerde raflarda 1 litrelik yağlar bulunurken, depolarda 5 litrelik yağların bulunduğu tespit etti. Bursa Büyükşehir Belediyesi Zabıta Dairesi Başkanlığı takımları de, vatandaşlardan gelen fiyatlardaki fahiş artış ve eserlerin depolarda saklandığı tarafındaki şikâyetler üzerine marketlerde yağ kontrolü başlattı. (İHA)
