ABD, Rusya’nın en büyük gelir kaynağı doğalgaz ve petrol ticaretine ambargo koyduğunu açıklamadan evvel Ukrayna savaşı öncesine kadar ‘düşman’ kabul ettiği petrol zengini ve Putin yanlısı Venezuela ile İran’ın kapısını çaldı. ABD’den bir heyet geçen hafta Venezuela önderi Nicolas Maduro hükümetiyle, ABD’ye petrol sevkiyatı konusunda saklı temaslarda bulunurken, nükleer programı nedeniyle İran’a uygulanan ambargoların kaldırılmasına yeşil ışık yakmaya hazırlanıyor.
MADURO’YA ZIMNÎ HEYET
Amerikan medyasına sızan haberlere nazaran, Biden idaresi, Venezuela önderi Maduro’ya Ulusal Güvenlik Kurulu Yöneticisi Juan Gonzales, Trump devrinde Venezuela Büyükelçisi James Story ve Venezuela’da tutuklu Amerikalıların hür bırakılması pazarlığı yapmak üzere Dışişleri Bakanlığı rehine dairesi yetkilisi Roger Carstens’i gönderdi. Heyet, ABD ambargosunun hafifletilmesi karşılığında Amerikan Chevron şirketinin Venezuela’da yine faaliyete geçmesi teklifinde bulundu, lakin Putin yanlısı Maduro’dan olumlu karşılık alamadı. Perde ardındaki pazarlıklar ise devam ediyor. ABD, 2019’da Trump devrinde Maduro hükümetini legal saymama kararı almış, ilgileri koparmıştı.
ABD, Rusya’ya uygulamak istediği petrol ambargosu sonrasında ortaya çıkacak güç açığını kapatmak gayesiyle ikinci pazarlığı İran ile yürütüyor. ABD Lideri Biden, selefi Trump’ın, İran’ın nükleer programıyla ilgili yapılan mutabakattan çekilerek İran’a petrol ambargosu başlatmasını yanılgı olarak nitelendiriyor. İngiltere, Ukrayna savaşının patlamasının çabucak akabinde, İran’la mutabakatın çok yakın olduğunu ilan ederken, ABD, yeni muahedeyi kabul ederek ambargoları kaldırmayı hedefliyor. İran’la 2015’te Viyana’da yapılan mutabakata ABD, İngiltere, Çin, Rusya ve Almanya taraftı. Muahededen çekilen ABD, günümüzdeki müzakerelere dolaylı katılıyor.
LİBYA’DA PETROL ALANINA SALDIRI
ABD yeni güç kaynakları ararken, Libya’da geçen hafta beklenmedik bir hücum gerçekleşti. Zintan bölgesindeki kabilelere bağlı silahlı milisler, Sahra çölünde ülkenin en büyük petrol alanındaki üretim ve sevkiyatı durdurdu. ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Nolan ve BM’nin Libya temsilcisi Stephanie Williams, çabucak müdahale ederek, petrol alanını işgal eden silahlı kümeye, “Derhal çekilin” uyarısı yaptı. Libya dün petrol üretiminin olağan bir halde devam ettiğini duyurdu. Hollanda merkezli güç devi Schell, Rusya’dan petrol, doğalgaz alımını kademeli olarak durduracağını, bu ülkedeki petrol istasyonlarını da kapatacağını açıkladı.
RUSYA: PETROL 300 DOLARA FIRLAR
RUSYA, ABD ve Batı’nın petrol ambargosunu engellemeye çalışıyor. Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksander Novak, petrol ihracatına yasak ve ambargo getirilmesinin dünya iktisadına yıkıcı bir tesiri olacağını belirterek, “Petrol fiyatları akıl almaz düzeylere, varili 300 dolara çıkar. Batı dünyası Rus gücüne kısa müddette alternatif bulamaz. Avrupa’ya giden Kuzey Akım 2 boru sınırı projesini iptal ettiniz, ancak Rusya bu düşmanca adıma şimdi karşılık vermedi. Birinci (Kuzey Akım 1) boru çizgisinden hâlâ gaz veriyoruz. Avrupa’ya gazı kesebilirdik, şimdi kesmedik’ dedi. Rusya öteki yandan da İran’la yapılacak yeni muahedeyi lehine çevirme uğraşı içinde. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, İran’la yapılan pazarlıklarda son dakika mahzuru çıkartarak, “Yeni mutabakata Rusya da taraf. ABD, en az dışişleri bakanı düzeyinde, İran’la yapılacak muahedenin Rusya’ya uygulanan ambargolardan etkilenmeyeceği ve İran-Rusya ekonomik münasebetlerinin devam edeceği istikametinde yazılı onay vermezse, biz kabul etmeyiz” çıkışı yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Rusya’nın talebini, “İran’la nükleer mutabakatın Rusya’ya ambargo ile ne alakası var” diyerek reddetti.
ALMANYA BAŞBAKANI: KARANLIKTA KALIRIZ
AB önderleri, Rusya’ya mümkün petrol ve doğalgaz yaptırımlarını ele almak üzere yarın Paris’te bir ortaya geliyor. Tepe öncesinde Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Rusya’ya petrol ve gaz yaptırımına soğuk yaklaştı. Scholz, “Avrupa ısınma, elektrik üretimi ve endüstrisinde Rus gücünü kullanıyor. Kesersek, şu anda yerine koyacak bir alternatifimiz yok, güçsüz kalırız’ dedi. AB ülkeleri güç gereksiniminin yüzde 40’ını Rusya’dan sağlıyor. Bu oran AB’nin lokomotifi kabul edilen Almanya’da daha yüksek. AB doruğundan güçte Rusya bağımlılığından kurtulma amacı çıkması bekleniyor. Tepede AB’nin savunma bütçelerini artırması da kararlaştırılacak. (Ömer BİLGE)
ABD RUSYA’DAN GAZ VE PETROL İTHALATINI YASAKLADI
ABD Lideri Joe Biden, dün ABD’nin Rusya’dan satın aldığı tüm gaz/petrol ticaretini yasakladığını duyurdu. Bu adımın Rusya önderi Putin’in üzerinde gerçek bir baskı yaratacağını tabir eden Biden, “Bugün aldığımız karar, bize konutta de bedel ödetiyor. Bu savaş başladığından beri akaryakıtın fiyatı arttı ve daha da artacak. Özgürlüğü savunmanın bizim için de maliyeti olacak” dedi. Kararın müttefiklerle yakın istişare içinde alındığını belirten Biden, “Bazı Avrupa ülkelerinin güç kıtlığı nedeniyle yasağa katılamayabileceğini ve bunu anladıklarını” söyledi. Tarihte görülen en ağır ekonomik yaptırımlarla Rusya iktisadının önemli formda ziyan gördüğünü belirten Biden, “Şu anda 1 Ruble 1 ABD kuruşu bile etmiyor” biçiminde konuştu. ABD Rusya’dan 2021 yılında güç muhtaçlığının yüzde 8’ini ithal etti. Bu oranın sırf yüzde 3’ü ham petrol. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)
AVRUPA RUS GÜCÜNDE FRENE BASIYOR
ENERJİ alanında Rusya’ya önemli seviyede bağımlı olan Avrupa Birliği, bu ülkeden yapılan güç ithalatında frene basıyor. AB Kurulu tarafından bir dizi teklif hazırlandı. Brüksel’in gayesi yıl sonuna kadar Rusya’dan ithal edilen gaz ölçüsünü üçte iki oranında azaltmak. Ana gaye ise 2030’a kadar Rus doğalgazı, petrolü ve kömürüne olan bağımlılığı sıfırlamak. AB, tedarikçileri çeşitlendirerek, LNG ve Rusya dışındaki boru sınırlarından ithalatı, biyometan ve yenilenebilir hidrojen üretimini ve ithalatını artırmayı planlıyor. Depolamada da her ekimde yüzde 90 düzeyinin yakalanması AB’nin teklifleri ortasında. Geçen yıl AB’nin güç ithalatında Rus gazı yüzde 45, petrolü yüzde 27, kömürü ise yüzde 46’lık oranla birinci sıradaydı. Almanya ve İtalya üzere ülkelerin Rus gücüne gereksiniminin yüksek olması temkinli adım atılmasını gerekli kılıyor. AB Kurulu Birinci Lider Yardımcısı Frans Timmermans, bir gecede Rus gücünden vazgeçmenin birtakım üye ülkeler açısından önemli sorun yaratacağına dikkat çekerek, “Kendimize Putin’e verdiğimizden daha fazla ziyan vermediğimizden emin olmalıyız” dedi. AB başkanları yarın Paris yakınlarındaki Versailles’da yapılacak tepede mevzuyu masaya yatıracaklar. (Güven ÖZALP)
