Oran kentine iner inmez fabrikaya hakikat yola çıkıyoruz. Cezayir’in kıymetli liman kentlerinden birindeyiz. Yeni yeni kalkınmaya başlayan Cezayir’de geçtiğimiz yollar bana 30-40 yıl evvelki Türkiye’yi hatırlatıyor. Tosyalı Cezayir’e ulaştığımızda devasa fabrika kapladığı alan dışında çağdaş görünümüyle de çabucak ayrışıyor. Tosyalı Holding’in bundan 8 yıl evvel Cezayir’in Oran kentinde filizleri ekilen yatırımı, ortadan geçen müddette Sanayi 4.0 takviyeli atılımlarla 6 milyar dolarlık bir büyüklüğe koşuyor. Birinci 3 faza 2.5 milyar , şu an imali başlayan 4. faza 2 milyar dolar yatırım yapan şirketin toplam yatırımları tesisin 5. ve son fazıyla birlikte 6 milyar doları bulacak.
Cezayir atağıyla birlikte, başta Avrupa Birliği (AB) ile olmak üzere sağladığı başta hür ticaret muahedesi olmak üzere vergi avantajlarının da tesiriyle demir-çelikte Avrupa, Amerika, Uzakdoğu başta olmak üzere dünyanın dört bir yanına eserlerini satan şirketin en büyük amacı ‘dünya markası olmak.’
Yurtiçi ve yurtdışı yatırımlarına orta vermeden devam eden küme, yeni yatırımlarla birlikte önümüzdeki 5 yılda yıllık 15 milyon ton üretim kapasitesine ulaşmayı planlıyor. Bu kapasite Tosyalı Holding’i dünyada birinci 25 çelik devi ortasına sokacak.
EN BÜYÜK SANAYİ YATIRIMI
43 milyon nüfuslu Cezayir, doğalgaz rezervi açısından dünyada 4’üncü ve Avrupa, Asya, Amerika, Batı Afrika’ya yakın lojistik pozisyonuyla öne çıkıyor. Ülkenin, AB ile de özgür ticaret mutabakatı var. Cezayir’in Oran kentinde bulunan Tosyalı Algerie Akdeniz ve Afrika’nın en büyük entegre demir ve çelik fabrikası. Ayrıyeten bir Türk şirketinin yurtdışındaki en büyük sanayi yatırımı. Tosyalı’nın davetlisi olarak gittiğimiz Cezayir’de bu ülkedeki yatırımlarıyla ilgili bilgi veren Tosyalı Holding İdare Konseyi Lideri Fuat Tosyalı ve Tosyalı Algerie’in ortağı Alp Topçuoğlu 5 milyon metrekare arazi üzerine heyeti fabrikanın stratejik ehemmiyetinin Rusya-Ukrayna savaşı, pandemi üzere konjonktürel gelişmelerle daha da arttığına dikkat çekti.
CEZAYİR’DE FIRSAT VAR
Tosyalı’nın Cezayir yatırımı iki ülke ortasındaki ticari bağlara de olumlu yansıdı. Öncesinde sayısı 100’ü bulmayan Türk şirketi sayısı 250’yi aşmış durumda. Türkiye’den Oran’a geçmişte uçuş sayısı haftada 3 idi, 55’e kadar çıktı. Fuat Tosyalı, Oran Havalimanı’ndan fabrikaya geçerken inşaatına 19 yıl evvel başlanan ve şimdi bitmeyen ek havalimanı terminaline dikkat çekti ve kendilerinin birinci çelikhaneyi 19 ay üzere rekor müddette bitirdiklerini vurguladı.
RUSYA VE UKRAYNA’YA ALTERNATİF YARATTIK
Tosyalı Algerie İdare Konseyi Üyesi Alp Topçuoğlu, “Hammaddeyi 4-5 kaynaktan alıyoruz. Bunlardan ikisi Rusya ve Ukrayna’ydı. Yalnızca o iki kaynağa bağlı olmadığımız için çabucak öbür kaynaklara dönüş yaptık. Hammademiz Afrika-Moritanya, Brezilya ve Türkiye’den geliyor. Türkiye’den alımımızı arttırdık” dedi. Topçuoğlu şöyle devam etti: “Şu an zenginleştirme tesisimiz olduğu için düşük tenörlü (cevherdeki demir oranı) maden alabileceğiz. Zenginleştirme tesisimiz (içindeki metalizasyon oranı yükseltiliyor) muazzam bir zamanlamayla 15 Nisan üzere faaliyete geçecek. Tosyalı Algerie, yıllık 2.5 milyon ton kapasite ile dünyanın en büyük DRI (Direct Reduce Iron) üretim tesislerine ve DRI ile çalışan dünyanın en büyük ark ocağına sahip. İkincisini de kuruyoruz. Hem hurdadan hem de DRI ile çelik üretimi yapıyoruz. Yaptığımız üretimle Cezayir’in demir-çelik ithalatının azaltılmasında da değerli rol oynuyoruz.”
7 PASAPORTLA KURULDU!
Cezayir yatırımının hikayesini anlatan Fuat Tosyalı, öncesinde Alp Topçuoğlu’nun babası Alper Topçuoğlu ile iş yaptığını belirtti ve “Alper ağabey yolumuzu açtı. Onun yardımıyla 2007’de 7 pasaportla ortak şirket kurduk. 3 ay sonra ülkede bir yasa çıktı ve yüzde 51 mahallî bir şirketle ortak olma zaruriliği getirildi. Lakin bizim şirketimiz daha evvel kurulduğu için etkilenmedik. 2008’de yüzde 100’ü bize ilişkin şirketle yatırıma başladık. 2008 krizinde öbür üreticiler batıp ülkeden çıkınca oluşan boşluğu doldurmak için süratli büyüdük” diye konuştu.
EN ÇEVRECİ TESİS OLACAK
Şu ana kadar 3 fazın (etap) tamamlanması için toplam 2.5 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını söyleyen Tosyalı, “İlk 3 fazda çubuk inşaat demiri, filmaşin ve spiral boru üretiliyor. 4’üncü faza başladık. 2 yıl sonra bitecek ve yatırım meblağı 2 milyar dolar. Bu, dünyada hidrojenle çalışma kabiliyetine sahip (en çevreci) birinci tesis olacak. Akabinde 5’inci etap başlayacak. 4’üncü ve 5’inci fazlarda otomotiv ve beyaz eşya üretiminde kullanılan yassı çelik üreteceğiz. Böylelikle toplam 6 milyar dolarlık yatırımla yıllık üretim kapasitemiz 8.5 milyon tona çıkacak” diye konuştu.
