Akshata Murty hala Hindistan vatandaşı ve İngiltere’de “non domicile” yani “kendi vatanında ikamet etmeyen kişi” statüsünde bulunuyor. Bu statü için yılda 30 bin sterlin ödemek zorunda.
Moda dizayncısı olan Murty’nin, Hindistan’da milyarder babasının kurduğu yazılım şirketi Infosys’de de payları var, ve İngiltere’deki bu statüsü sayesinde yasal olarak bu gelirlerin vergisini İngiltere’ye ödemek yükümlülüğünde değil.
Murty’nin sözcüsü Maliye Bakanı’nın eşinin İngiltere’de ödemek zorunda olduğu tüm vergileri ödediğini, yurt dışında elde ettiği gelirlerin vergilerini de öteki ülkelerde ödediğini açıkladı.
Ancak muhalefetteki Personel Partisi süreç hakkında “tam şeffaflık” davetleri yapıyor.
Haber birinci olarak Independent sitesinde, sigorta primi artışının devreye girdiği gün yayımlanmıştı.
Çift 2009 yılında evlenmişti.
GUARDİAN:
Guardian gazetesi Murty’nin bu statü sayesinde yaptığı vergi tasarrufunun 20 milyon sterlini bulmuş olabileceğini yazdı.
Murty’nin, babasının şirketindeki paylarından yıllık 11,5 milyon kâr elde ettiğini belirten gazete, Personel Partisi başkanı Keir Starmer’in “O sorumluluklarından kaçarken, Maliye Bakanı olan kocasının artan hayat pahalılığı yanında vergileri artırmasının nefes kesici bir ikiyüzlülük olduğu” kelamlarına yer veriyor.
Gazetenin yaptığı hesaplamaya nazaran, Murty Infosys şirketindeki payları üzerinden geçen 7,5 yılda yaklaşık 54,5 milyon sterlin kâr elde etti. Gazeteye nazaran Murty bu süreçte “non dom” statüsü sayesinde İngiltere’de yaklaşık 20 milyon sterlin vergi ödemekten kaçınmış oldu.
Liberal Demokratlar da olay üzerine milletvekillerinin bu statüden faydalanmasını yasaklayan kuralın, vekil eşleri için de geçerli olması gerektiğini savunan açıklamalar yaptı.
Sunak ise vergiden kaçınma ve ikiyüzlülük suçlamalarını reddetti ve “Beni vurmak için eşimi lekelemeye çalışmak fecî. Ben bu ülkeyi ne kadar çok seviyorsam, o da kendi ülkesini o kadar seviyor” dedi.
Gazetenin dikkat çektiği bir öteki nokta ise bu statünün bir tercih olup olmadığı. Murty’nin sözcüsü Hindistan vatandaşı olduğu için vergi statüsünün otomatik olarak bu halde olduğunu savunuyor.
Ancak Guardian’ın konuştuğu Sheffield Üniversitesi’nden Prof Richard Muprhy “İkametgahın bir insanın vatandaşlık durumuyla ilgisi yok. Öteki bir deyişle Murty tarafından yapılan açıklama hakikat değil” dedi.
TIMES:
Times gazetesi ise olayın siyasi art planını öne çıkarıyor ve Sunak’ın, eşi üzerinden kendisine yapılan siyasi bir taarruz olduğunu düşündüğünü yazıyor.Gazete “Sunak bir siyasi taarruzun kurbanı olduğuna ve sigorta primlerini artırdığı gün yapılan bu ifşanın koordineli olduğuna inanıyor” diyor.
Haberde, Sunak’ın tarafında olanların bu ifşanın bir cürüm sayılabileceğini düşündükleri, lakin Sunak ya da Murty’nin olayla ilgili olarak polise başvurmadığını aktarıyor.
Times’ın verdiği bilgiye nazaran de Murty’nin Infosys’te 690 milyon sterlinlik payı bulunuyor ve geçen yıl bu paylar üzerinden 11.6 milyon sterlin yarar elde etti.
Gazete ayrıyeten Sunak’ın hükümette çok az sayıda şahsa, eşinin vergi statüsüyle ilgili bilgi vermiş olduğuna, Bakan’ın danışmanları ve hatta Başbakan Boris Johnson’ın da durumdan haberdar olmadığına vurgu yapıyor.
BİLGİLERİ KİM SIZDIRDI?
Murty’ye ilişkin bilgileri kimin sızdırdığı da tartışma konusu.
Times, son vakitlerde Johnson ile Sunak ortasında kimi siyasi uyuşmazlıklar olduğunu hatırlatarak, kimi milletvekillerinin, bilgilerin Başbakanlık ofisi tarafından sızdırılmış olabileceğini düşündüğünü aktarıyor. Fakat iki taraf da bu teze itiraz ediyor.
Gazeteye nazaran bir başka mümkünlük ise, durumun bir yetkili tarafından Personel Partisi’ne ihbar edilmiş olması.
Times ismini vermediği bir bakanın, “Bu sürdürülebilir değil” diyerek Sunak’ın istifa etmesi gerektiğini söylediğini aktarıyor.
TELEGRAPH:
Telegraph da Sunak’ın “bir lekeleme kampanyasının kurbanı” olduğu kelamlarına manşette yer veriyor.
Gazete, İngiltere’de artan hayat pahalılığı nedeniyle Sunak’ın kamuoyu takviyesinin de düşüşte olduğunu hatırlatıyor.
Telegraph, kendilerine bilgi veren ve ismi açıklanmayan bir kaynağın “Hepsi Başbakanlık Ofisi’nden geliyor” dediğini aktarıyor.
Tarafların dün yaptıkları açıklamalarda bu tezleri reddettiğini de hatırlatan gazete, Hazine’den bir kaynağınsa “Ne Başbakan ne de takımından rastgele biri bu sızdırmanın Başbakanlık Ofisi’nden yapıldığına inanmıyor” kelamlarına yer veriyor.
INDEPENDENT
Haberi ortaya çıkaran Independent, Sunak ve eşinin vergi statülerini açıklığa kavuşturmaları için üzerlerindeki baskının giderek arttığını yazıyor.
Gazetenin konuştuğu vergi hukukçuları, Murty’nin vergi statüsünün Hindistan vatandaşlığı nedeniyle “otomatik” olmadığını, bu statünün kendi seçimi olduğunu vurguluyor.
Independent, Personel Partisi’nin Sunak’a 12 soruluk bir önerge gönderdiğini, eşinin vergiden kaçınmasından kendisinin de yarar elde edip etmediğini yanıtlamasını istediğini aktarıyor.
