Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Beyoğlu’nda bulunan Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nin 2021-2022 Akademik Yılı kapanış ersine katıldı. Üniversitenin Haliç Yerleşkesinde öğrencilerle bir ortaya gelen Kalın, akademik yılın son dersini verdi. Programa Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy, üniversitenin Mütevelli Heyeti Lideri İsmail Gerçek, Rektör Prof. Dr. M. Fatih Andı, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Derse yanlışsız ideolojinin temel prensiplerinden olan ‘soru sorabilmenin’ kıymetinden bahsederek başlayan İbrahim Kalın; “Doğru soru sorabilmek fikir seyahatinin en değerli etaplarından birisidir. Fikir tarihinde o denli sorular vardır ki karşılıklarından daha kıymetlidir. Karşılıklar değişir ancak soru baki kalır zira sorular zihnimizi tetiklemeye, açmaya, bizi daha fazla düşünmeye teşvik eder, tahrik eder, bizi harekete geçirir” dedi.
‘AYDINLANMA ÇAĞI ÜZERİNE BAŞ YORUN’
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, 1784 yılında Avrupa çapında bir deneme yarışı yapıldığını ve Aydınlanma nedir? sorusuna pek çok müellif, düşünür, şair, edebiyatçı, filozofun yanıt gönderdiğini hatırlattı. “Bu yanıtlardan biri, fikir tarihinin seyrini değiştirerek tarihe geçer. Immanuel Kant, ‘aydınlanma nedir’ diye bir deneme muharrir. Bu sorunun karşılığını kendince vermeye çalışır. Bu makaleyi bulup okumanızı tavsiye ederim. Çağdaş batı niyetinin ve dolaylı olarak da çağdaş fikrin seyrini değiştiren kıymetli kurucu metinlerden bir tanesi haline gelmiştir. Kant denemesine, Aydınlanma, insanın kendi kendine inşa ettiği vesayet kalıplarından kurtulma hamasetini göstermesidir diye başlar. Tarih boyunca insanın aklını kullanmasının önündeki en büyük mahzur dışsal güçler değil, kendi içindeki cüret eksikliği ve tembellik olarak tanımlar. Denemesinin ikinci kısmında ‘Biz bugün aydınlanma çağında mı yaşıyoruz?’ ‘Yoksa aydınlanmış çağda mı yaşıyoruz?’ diye bir soru sorar. İkisi ortasındaki fark çok kıymetlidir. Aydınlanma çağı insanın kendini aydınlanmaya kavuşturmak için uğraş gösterdiği bir çağı tabir eder. Aydınlanmış bir çağ ise bu sürecin bir manada kemaline erdiği maksadına ulaştığı yani insanların birey olarak, toplum olarak zihinlerinin aydınlandığı, ışığa kavuştuğu, aklın aydınlığa kavuştuğu bir çağı tabir eder. Kantın yanıtı; Biz bir aydınlanmış çağda değil, aydınlanma çağında yaşıyoruz formundadır. Bu soru üzerinde de baş yormanızı istiyorum” diye konuştu.
‘İNSANI İNSAN YAPAN EN TEMEL ÖZELLİK AKIL’
Kalın, “Biz bugün sahiden bir akıl çağında mı yaşıyoruz? Yoksa giderek aklı kuşatan, onu gölgeleyen, aklın ışığını karartan, baskılayan, akıl dışı bir kadro güçlerin, güdülerin, iktidar bağlarının gölgesi altında aklın giderek kendi asli vasfını yitirmeye başladığı bir çağda mı yaşıyoruz? Prensip olarak hepimiz insanı öbür varlıklardan ayıran en temel vasfın, akıl olduğunu söylüyoruz. Kadim Yunanda formüle edilen, İslam ideolojisinde de geliştirilen biçimiyle insan hayvan-ı natık olarak tanımlanmıştır. Düşünen konuşan canlı olarak tanımlamıştır. Modern bilim aslında hayatın hala ne olduğunu tam olarak tanımlayabilmiş değil. Ömür, hayat tam olarak nedir onu şimdi bilimsel olarak dahi tanımlayabilmiş değiliz. İnsan düşünen, düşündüğünü söz edebilen varlık olarak tanımlanmıştır. İnsanı insan yapan en temel özelliğin akıl olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
