Emekli New York polis memuru John Mendola, sevgili köpeğine ölümcül kanser teşhisi konduğunda onu klonlatmaya karar verdi.
2006’da Long Island’da misyon başındayken, karakola sokakta bulunan küçük, kir içinde bir sokak köpek getirildi.
“Tüyleri keçe üzere olmuştu, fırçayla bile açılamayacak haldeydi… ve dişleri de berbattı, yeniden de mutlaka çok sempatikti ve çok minnettardı.”
Mendola o gün mesai bitiminde meslektaşlarına, bu beyaz ve kahverengi tüylü köpeği konutuna götüreceğini, bir barınağa gerek olmadığını söyledi.
52 yaşındaki memur bunun için, “Hayatımda yaptığım en yeterli şeydi” diyor.
Shih Apso çeşidi köpek, çocukları ve oyun oynamayı seviyordu. Mendola onun ismini Disney karakterlerinden aldığı ihamla Prenses koydu.
10 yıl sonra, 2016’da Prenses’e kanser teşhisi konunca Mendola çabucak ABD’de ticari formda köpek ve kedi klonlayan birinci ve tek şirket olan Teksas merkexli Viagen’i aradı.
Mendola süreci, izlediği bir Güney Kore belgeselinden bildiğini söylüyor. 2005’te dünyada birinci sefer bir köpeği klonlayan ülke, artık bu alanda başkan.
Viagen Prenses’ten 2017 yılında ölmeden evvel doku örneği aldı. Bir yıl sonra bu genetik malzeme kullanılarak vekil bir anne köpekten iki klon yavru doğdu. Yavrular, Prenses ile genetik olarak birebir birebirdi.
Mendola onları da Disney karakterlerinin akabinde, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin olarak isimlendirdi.
“Lekeleri, saçı, her şey çabucak hemen tıpkı, hatta halleri bile. Köpeklerin bazen nasıl ayağa kalkıp tüm bedenini salladığını bilirsiniz. İkisi de birebir anda yapıyor, tıpkı Prenses’in yaptığı üzere.”
Evcil hayvanların klonlanması tartışmalı bir mevzu, lakin yüksek maliyetine karşın popülaritesi her geçen gün artıyor.
Viagen, “her yıl daha fazla evcil hayvanı” klonladıklarını ve 2015’te açıldığından bu yana “yüzlerce” klonlama yaptıklarını söylüyor.
Bir köpeği klonlamak için 50 bin dolar, bir kedi için 30 bin dolar ve bir at içinse 85 bin dolar fiyat alıyorlar. Bu maliyet çoğumuza fazla gelse de çok sayıda ünlü son yıllarda köpeklerini klonlattıklarını yahut yapmayı planladıklarını açıkladı.
Dünyaca ünlü müzikçi Barbra Streisand 2018’de evcil hayvanı Samantha’dan iki yavru klonlatmak için Viagen’i kullandığını açıklamıştı.
Farklı klonlama teknikleri var, lakin en çok kullanılan sistemde klonlamak istediğiniz hayvandan alınan bir hücre çekirdeği, genetik gereci çıkarılmış bir donör yumurtaya enjekte ediliyor.
Yumurtanın laboratuvar ortamında bir embriyoya dönüşmesi sağlanıyor. Embriyo daha sonra bir vekil annenin rahmine yerleştiriliyor.
Viagen’in işvereni Blake Russell, klonlamak istediğiniz hayvanın genetik gerecinin, klonlama süreci gerçekleşmeden evvel neredeyse süresiz olarak saklanabileceğini söylüyor. Bu, gerecin çok düşük ısılarda tutulması yahut kriyoprezervasyon sayesinde gerçekleşiyor.
Şirketin üzerinde çalıştığı her köpek ve kedinin sıhhatine dikkat ettiğini, çalışmalarının tüm ABD kanunlarına uyduğunu belirtiyor.
Ancak hayvansever kuruluşların bölümle ilgili kıymetli tasaları var. Örneğin, birtakım bilimsel çalışmalar klonlanmış hayvanların hastalığa daha yatkın olduğunu öne sürüyor.
Bir öteki tenkit noktası da, sanayinin muvaffakiyet oranı yüksek olmaması. Zinde ve sağlıklı doğmayan çok sayıda klon bulunuyor. New York’taki Columbia Üniversitesi’nin hazırladığı 2018 tarihli bir rapor, ortalama muvaffakiyet oranının yalnızca yüzde 20 olduğunu gösteriyor.
Hayvan sıhhati uzmanı Penny Hawkins, bağış için yumurtaları alınan dişi hayvanlar ve taşıyıcı gebeler için sürecin acı verici ve üzücü olabileceğini söylüyor.
Ayrıca, klonlanmış bir hayvanın, davranış kelam konusu olduğunda, asla özgün hayvanın tam bir kopyası olamayacağını söylüyor. “Bir hayvanda DNA’lardan çok daha fazlası var ve klonlanmış hayvanlar kaçınılmaz olarak farklı hayat tecrübelerine, bu da farklı kişiliklere sahip olmalarıyla sonuçlanacak.”
Geçen yıl bir Viagen yetkilisi de hayvanın kişiliğinin yüzde 25’inin yetiştirilme usulü yahut beslenmesiyle oluştuğunu söylemişti.
Dr Hawkins şunları ekliyor: “Ailelerinin kesimi olması için yeni bir evcil hayvan arayan herkese, barınaklarda yuva arayan binlerce hayvandan birini sahiplenmelerini öneriyoruz”.
Ayrıca klonun terk edilmiş hayvan nüfusu krizini tetikleyeceği düşünülüyor.
Genetikçi Andrew Hessel, sorumlu bir biçimde yapıldığında evcil hayvan klonlamanın çok az etik telaşa yol açtığını söylüyor.
“Birisi ‘evlat edinilebilecek tüm bu başka hayvanlar varken neden kendi hayvanını klonlayasın?’ diyebilir. Tıpkı argümanı insan çocuklarla ilgili de sunabilirsiniz. Evlat edinilebilecek tüm bu çocuklar dururken neden kendi çocuğunuz var? Evcil hayvanlar da ailenin bir üyesi oluyor.”
Long Island’a dönersek Mendola, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin’in sağlıklı ve memnun olduğunu söylüyor.
Orijinal Prenses hayatını kaybetmeden evvel Bebe isimli öteki bir köpeği daha sahiplenen Mendola, ikizlerin onunla uygun anlaştığını da ekliyor.
Ve Bebe bu yıl beklenmedik bir biçimde hayatını kaybettiğinde Mendola çoktan onun genetik gerecini gelecek bir klon için saklamıştı bile.
