Delhi’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’ndaki (BMGK) birinci açıklamasında, direkt rastgele bir ülke ismi vermeden, memleketler arası toplumun diplomasi ve diyaloğa bir talih verme davetlerine kulak asılmamasından ıstırap duyduğu belirtildi.
Ancak Rusya’yı eleştirmekten geri durdu. BMGK, işgali kınayan BM karar taslağını oylamadan evvel, hem Rusya hem de ABD ve Ukrayna, Hindistan’a “doğru olanı yapma” davetinde bulundu.
Hatta Ukrayna ve Rusya, Delhi’nin net bir tutum alması için açık davet yaptı. Hindistan ise oylamadan çekilmeyi seçti fakat açıklamasına dikkatli bir halde bakıldığında, bir adım daha ileri gittiği ve dolaylı olarak Moskova’dan milletlerarası hukuka hürmet duymasını istediği görülüyor.
Hindistan, “uluslararası hukuka ve devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı” konusundaki BM bildirisine dikkat çekti ve “tüm üye devletlerin yapan bir yol bulmada bu unsurları yerine getirmesi gerektiğini” vurguladı.
Ancak Hindistan’ın çekimser kalma kararı, bilhassa Batı’da, dünyanın en büyük demokrasisinin daha net bir duruş sergilemesi gereğine dair soruları gündeme getirdi.
İYİ SEÇENEK YOK
Eski Hint diplomat JN Misra, Hindistan’ın “kötü ve daha berbat seçeneklere sahip olduğunu” söylüyor:
“Aynı anda iki tarafa birden eğilemezsiniz. Hindistan’ın hiçbir ülke ismi vermemesi Moskova’ya karşı gelmeyeceğini gösteriyor. Hindistan’ın bir taraf seçerken incelikli olması gerekiyordu ve o denli yaptı.”
Hindistan’ın Ukrayna konusunda diplomatik bir istikrar bulma arayışının birkaç nedeni var.
Rusya, Hindistan’ın en büyük silah tedarikçisi olmaya devam ediyor. Hindistan’ın portföyünü çeşitlendirme ve yerli savunma endüstrini güçlendirme kararı nedeniyle Rusya’nın hissesi %70’ten %49’a düşse de durum hala bu türlü.
Rusya ayrıyeten Hindistan’a Çin ve Pakistan karşısında çok kıymetli stratejik caydırıcılık fonksiyonu gören S-400 füze savunma sistemi üzere teçhizatlar sağlıyor.
ABD’nin yaptırım tehditlerine karşın Hindistan’ın S-400 siparişi vermesinin nedeni de bu.
SAVUNMA TEÇHİZATININ ÖNEMİ
Ayrıca Delhi’nin Rusya ile çeşitli bahislerde onlarca yıllık diplomatik işbirliği tarihini göz arkası etmesi sıkıntı.
Moskova, Hindistan’ın Keşmir sıkıntısını Pakistan ile ikili bir problem olarak tutmasına yardımcı olacak halde geçmişte BMGK kararlarını veto etmişti.
Bu bağlamda, Hindistan’ın ünlü bağlantısızlık stratejisini izlediği ve meseleleri çözmek için diyaloğu teşvik ettiği görülüyor.
Düşünce kuruluşu Wilson Center’ın yönetici yardımcısı Michael Kugelman, Hindistan’ın tavrını, geçmişteki stratejisiyle dengeli olduğu için şaşırtan bulmadığını söylüyor.
Delhi’nin “Ukrayna’da olanlardan mutlu görünmediğini, lakin tavrını değiştirmesinin mümkün olmadığını” belirtiyor.
Kugelman, “Savunma ve jeopolitik gereksinimleri nedeniyle şu anda bunu yapmak istemez” diyor. Delhi’nin tekrar de Ukrayna’daki durumdan rahatsız olduğunu göstermek için BMGK’da birtakım güçlü sözler kullanmayı seçtiğini de belirtiyor.
Hindistan ayrıyeten, birden fazla öğrenci olan 20 bin vatandaşını Ukrayna’dan tahliye etme üzere güçlü bir misyona sahip.
Eski Hint diplomat Anil Trigunayat, başarılı bir tahliye operasyonu için çatışmadaki tüm tarafların güvenlik garantisine muhtaçlık olduğunu söylüyor:
“Hindistan, vatandaşlarının güvenliğini tehlikeye atma riskini göze alarak taraf tutamaz. Ayrıyeten herkesle kanalları açık tutmayı içeren bütünsel bir yaklaşım gözetiyor.”
HİNDİSTAN’IN EŞSİZ KONUMU
Bu bakımdan Hindistan, hem Washington hem de Moskova ile âlâ bağlara sahip birkaç ülkeden biri olduğu için eşsiz bir pozisyona sahip.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile görüşürken Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar da Washington’da yetkililerle görüştü.
Modi, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ile de görüştü.
Eski Hint diplomat Trigunayat, Hindistan’ın her iki tarafla da diplomatik kanalları açık tutmada başarılı olduğunu söylüyor:
“Hindistan Rusya’yı direkt eleştirmedi, lakin bunu Ukraynalıların acılarına göz yumduğu için değil, istikrarlı bir yaklaşım benimsediği için yaptı. BMGK’da toprak bütünlüğünden güçlü bir formda bahsetti ve bununla Ukrayna’nın içinde bulunduğu berbat durumu vurgulamayı amaçlıyordu.”
