KADINA şiddetin yeni durağı İran oldu. ‘Vahşet ötesi’ son olayın kurbanı ise 17 yaşındaki İranlı Mona Gazal Haydari. 3 yaşında bir oğlu olan genç bayan, İran’ın Kuzistan eyaletine bağlı Ahvaz kentinde kocası olduğu öne sürülen bir erkek tarafından başı kesilerek katledildi. İran medyasına nazaran 12 yaşında kuzeniyle evlendirilen Mona Haydari, 14 yaşında anne oldu. Eşinin şiddet içeren davranışları nedeniyle Türkiye’ye kaçtı ve bir mühlet burada kaldı. Fakat daha sonra babası ve kayınpederi tarafından Ahvaz’a geri götürüldü.
ÇOCUK YAŞTA EVLENMİŞ
Olayın akabinde Mona’nın kocası ile ona yardım ettiği ileri sürülen kayınbiraderi tutuklandı. İran medyası, cinayetin büyük olasılıkla aile için sıkıntılar nedeniyle işlendiğini yazdı. İran basınına konuşan Mona’nın babası, kızının kocası Saccad’dan boşanmak istediği argümanlarını yalanlasa da Mona’yı çocuk yaştayken evlendirdiğini kabul etti. Hatta Mona’yı evlendirmek için mahkemeden “fiziksel gelişiminin evliliğe uygun olduğuna” dair doküman aldığını bildirdi. Yaşanan katliam için Saccad hakkında kabahat duyurusunda bulunduğunu ve onu affetmeye niyeti olmadığını da kelamlarına ekledi.
VİDEO İNFİAL YARATTI
Hafta sonu meydana gelen olay, İran ve bölge ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyada yankı uyandırdı. Olay gereğince tüyler ürperticiyken, cinayet sonrası kaydedilen bir görüntü ise ülkede infial yarattı. Katil zanlısını, tutuklanmadan evvel elinde genç kızın kestiği başıyla sokaklarda dolaşırken gösteren manzaralar haber siteleri tarafından bile sansürsüz biçimde yayınlandı. Toplumsal medyada viral olan imajların de sere serpe internet üzerinde dolaşması bayana şiddetin medyadaki temsiline ait tartışmaları beraberinde getirdi.
YAYIN YASAĞI GELDİ
Görüntüleri yayınlayan İranlı haber sitesi olan Rokna, gelen yansılar üzerine yetkililer tarafından kapatıldı. İran resmi haber ajansı IRNA, Rokna Genel Müdürü Masud İbrahimi’nin “hatalarını kabul ettiklerini ve sorumluluğunu üstleneceklerini, yazı işleri takımında kimi değişikliklere gideceklerini” söylediğini duyurdu. İran’ın medyayı düzenleyen kurumu Satra ise “fotoğraflar ve görüntüler dahil olmak üzere, kelamı edilen manzara ve sahnelere” yayın yasağı getirdi.
YASAL BOŞLUKLAR VAR
İran’ın ıslahat yanlısı gazetelerinden Şark’a konuşan avukat Ali Mücahitzade, namus cinayetlerine münasebet olarak maddedeki boşluklara işaret etti. Çünkü Mona Haydari, bu mevzudaki kurbanların sırf sonuncusuydu. 14 yaşındaki Romina Aşrafi, Mayıs 2020’de babası tarafından; 20 yaşındaki Ali Fazeli Monfared ise Mayıs 2021’de eşcinsel olduğu gerekçesiyle kuzenleri ve erkek kardeşi tarafından başı kesilerek katledilmişti. İran İslami ceza kanununda, ‘namus’ gerekçesiyle çocuklarını öldüren yahut aile içinde şiddet uygulayarak onlara ziyan veren baba ve büyükbabalara ceza indirimi uygulanıyor. Hatta babalar ve baba tarafından büyükler, çocuklarını yahut torunlarını öldürmükten hatalı bulunurlarsa, vefat cezasından muaf tutuluyor.
