Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının “Mekânsal Planlar İmal Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 13 Mart 2022 tarih ve 31777 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
ŞEHİR ANA ULAŞIM PLANI
Ulaşımda güç verimliliğini artırmak ve iklim değişikliğine olumlu katkı sağlamak hedefiyle Mekânsal Planlar Üretim Yönetmeliğinin 7’nci hususunun birinci fıkrasına (m) bendi eklenerek, kent ulaşım ana planlarının güç verimliliği öncelikli olması sağlandı.
Yeni düzenlemede (m) bendinde şöyle denildi:
“Kentsel ulaşım ana planın hazırlanmasına dair süreçler, 02.05.2019 tarihli ve 30762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ‘Ulaşımda Güç Verimliliğinin Artırılmasına Ait Yöntem ve Temeller Hakkında Yönetmelik’ kararlarına nazaran yürütülür.”
ŞEHİR VE MAHALLE MERKEZLERİ TANIMLANDI, BÖLGESEL OTOPARK İMKÂNI SAĞLANDI
Yerleşme bütününe hizmet eden ve “merkezî iş alanı” olarak da tanımlanan kent ana merkezleri ile mahalle merkezlerinin tarifleri, birebir Yönetmeliğin 21’inci hususuna eklenen yeni fıkra ile açıklanarak anlaşılabilir hâle getirildi. Eklenen fıkra ile kent merkezlerinde ve mahalle merkezlerinde plan kararlarıyla Bölgesel Otopark yapılabilmesi imkânı sağlandı.
Mekânsal Planlar İmal Yönetmeliğinin 21’inci hususuna eklenen yeni fıkra şu biçimde:
“(15) Yerleşme bütününe hizmet veren ana merkezler ile alt merkezler, birbirleri ile ilgileri ve erişilebilirlikleri gözetilmek suretiyle aşağıdaki konular da dikkate alınarak oluşturulur:
a) Ana merkez yahut merkezi iş alanları; idare alanları, iş merkezleri, toplumsal altyapı, konaklama, açık ve yeşil alanlar, genel ve bölgesel otopark, ulaşım ana istasyonları üzere kullanımları içerir. Bu merkezlerin, toplayıcı yahut tali yolların kesiştiği noktalarda hizmet ettiği alanın büyüklüğüne, nüfusuna, otopark gereksinimine nazaran ve taşıt, toplu taşıma ve bisiklet yolları ile erişilebilirliği dikkate alınarak belirlenmesi temeldir.
b) Semt yahut mahalle merkezleri üzere alt merkezler; asli olarak semt yahut mahalle nüfusuna hizmet vermek üzere idari tesis alanları, ticaret, eğitim, sıhhat tesisleri, ibadet yerleri, toplumsal ve kültürel tesis üzere kullanımlar ile park, oyun alanları, meydan üzere açık alanlar, genel ve bölge otoparkları, spor tesisleri üzere kullanımları bünyesinde bulundurur. Bu merkezlerin birbirleriyle ve ana merkezle irtibatlarının, toplu taşıma, bisiklet ve yaya ulaşımı, açık ve yeşil alan sürekliliği ile sağlanması temeldir.”
KENT ESTETİĞİNE KATKI
Kent estetiği için Mekânsal Planlar Üretim Yönetmeliğinin 30’uncu unsurunun birinci, üçüncü, yedinci ve sekizinci fıkralarında da değişikliğe gidildi.
Kentsel tasarım çalışmalarının yaygınlaşmasını sağlayacak kararların de oluşturulduğu yeni değişiklikler, kent estetiğine katkı sağlaması için belediyelere “kentsel tasarım komisyonu” kurabilme imkânı veriyor.
Belediyelerin kentsel tasarımı yaygınlaştırabilmesi hedefini taşıyan değişiklik, belediyelerce kentlerin yöresel özelliklerine nazaran kentsel tasarım rehberi hazırlayabilmelerinin de önünü açıyor.
Yeni düzenlemede; kentsel tasarım yapılarak yaya bölgeleri, meydanlar üzere kamuya açık alanların daha estetik ve insan odaklı olabilmesi istikametinde düzenlemeler yapılabileceği vurgulanıyor.
Yönetmeliğin 30’uncu unsurunun birinci, üçüncü, yedinci ve sekizinci fıkralarında yapılan değişiklik şu biçimde:
“(1) Kentsel tasarım projesi yapılacak alanın sonları imar planında gösterilebilir. Kentsel tasarım projelerinin uygulama imar planlarıyla birlikte hazırlanması halinde, bu projelerdeki gerekli detaylar imar planı kararlarında yer alabilir.
(3) Kentsel tasarım projelerinin incelenmesi ve kıymetlendirilmesi hedefli gerektiğinde yönetimlerde kentsel tasarım kıymetlendirme kurulu kurulabilir.
(7) Yönetim gerekli gördüğü alanlarda yerin imge, mana ve kimlik kazanmasını, estetik ve sanat bedelinin yükseltilmesini, yapıların bir ahenk içerisinde ve bütünlük oluşturacak halde düzenlenmesini amaçlayan ve mekânsal planlama sistematiği içerisinde uygulamaya yönelik kılavuz ve tavsiye niteliğinde kararları içerecek halde kentsel tasarım rehberi hazırlayabilir.
(8) Yaya bölgeleri ve meydanlar üzere kamuya açık alanlar imar planı kararları doğrultusunda kentsel tasarım projeleri ile düzenlenebilir.”
İMAR PLANI GÖSTERİMLERİNDE DE DÜZENLEME YAPILDI
Belediyelerin asli misyonlarından olan imar planlarının kolay ve anlaşılabilir olması için “lejant” olarak isimlendirilen imar planlarının gösterimleri, belediyelerin talepleri ve gereksinimleri doğrultusunda yine düzenlendi.
Yeniden düzenlenen “Ortak Gösterimler”, “Çevre Sistemi Planı Gösterimleri”, “Nazım İmar Planı Gösterimleri”, “Uygulama İmar Planı Gösterimleri” ve “Mekânsal Planlar Ayrıntı Katalogları” başlıklarını taşıyan e-dokümanlar “https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220313-1.htm” adresi üzerinden yayımlandı.
