RUSYA’nın Ukrayna’yı işgali her geçen gün daha kanlı ve yıkıcı bir hâl alırken, çatışmaların Avrupa’nın en büyük nükleer santralına ilişkin yerleşkenin içine sıçraması yürekleri ağza getirdi. Ukrayna’nın güneyindeki ‘Zaporijya’ nükleer santralına ilişkin yerleşkede, Rus askeri ile Ukrayna ordusu ortasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Santralın altı reaktöründen birinin dış gövdesine bir top mermisi isabet etti. Santral yerleşkesinde yangın çıktı.
TÜRKİYE’YE 680 KM UZAK
Birinci reaktöre isabet eden mermi, kalınlığı üç metreyi aşan beton dış kubbe sayesinde iç yapıya ziyan veremedi. Türkiye’ye 680 km aradaki santralda yaşanabilecek bir sızıntının 1986 yılında Çernobil’de yaşanan faciadan çok daha makus sonuçları olacağı bedellendiriliyor.
NATO: PERVASIZCA
Uluslararası Atom Gücü Kurumu (UAEK), nükleer güç tesislerini çatışmalardan uzak tutmak için çalışacaklarını söyledi. UAEK’den bir heyetin Kiev ve Moskova’dan temsilcilerle bir ortaya gelmesi bekleniyor. İngiltere de BM Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg santrala saldırıyı ‘pervasızca’ diye niteledi.
ZELENSKİ ALARM VERDİ
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, dün sabaha karşı saat 03.00 civarında ABD Lideri Joe Biden’ı arayarak, “Rusya az evvel yapılabilecek en çılgın hamleyi yaptı. Zaporijya nükleer santralı alanında şu anda çatışmalar yaşanıyor. Ünitelerden birinde yangın çıkmış” diyerek bilgi verdi, bir felaketi önlemek için devreye girmesini istedi. Zelenski, Almanya ve İngiltere başbakanlarını da arayarak nükleer santralda yaşananlara dair bilgi verdi. Zelenski “Bir patlama olursa hepimizin sonu, Avrupa’nın sonu olur” diyerek uyardı.
RUSYA: ZATİ BİZDEYDİ
Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Zaporijya’nın 28 Şubat’tan beri Rus kuvvetlerinin denetiminde olduğunu öne sürerek, “Ukraynalı militanlar santrala sızarak, idari binadan jandarma kuvvetimize ateş açtı. Birkaç saat devam eden çatışmadan sonra saldırgan küme santral alanından püskürtüldü. Saldırganlar kaçarken idari binayı ateşe verdi” dedi. Yangını denetim altına aldıklarını söyleyen Konaşenkov, “Nükleer sızıntı yaşanmadı” dedi.
Rus tarafı santralda durumun olağana döndüğünü ilan etmesine rağmen, çalışanlar acil önlem protokolünü çalıştırdı. Santralın birinci reaktörü çatışmalardan evvel aslında bakıma alınmıştı. Hali hazırda santralın tek bir reaktörü yüzde 60 kapasiteyle çalışır tutuluyor.
AVRUPA’NIN EN BÜYÜĞÜ
Sovyetler Birliği periyodunda inşa edilen Zaporijya, 1981 yılında devreye girdi. Santralda konseyi 6 adet reaktör bulunuyor. Tam kapasiteyle çalıştığında saatte 6 bin megavat elektrik üretebiliyor. Çalışma ömrünün büyük kısmını tamamlayan santralın, 2041 yılında devre dışı bırakılması planlanıyor. Santral, Ukrayna’nın yüzde 20 ila 40 oranında elektrik muhtaçlığını karşılıyor.
Uluslararası Atom Gücü Kurumu Yöneticisi Rafael Grossi’ye nazaran santralın eğitim merkezi ile reaktörlerinden biri hasar aldı.
‘BU REAKTÖRLERE ROKETLER FÜZELER ZİYAN VERMEZ’
RUSYA’nın Zaporijya santralını vurmasından sonra başlayan sızıntı tartışmalarına, Hacettepe Üniversitesi Nükleer Güç Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç Dr. Şule Ergün, tehlikeli bir durum için çok daha büyük bir patlama olması gerektiği değerlendirmesi yaptı.
BÜYÜK PATLAMA GEREK
Ergün, açıklamalarda nükleer reaktöre ziyan verecek, radyoaktif hususların sızmasına sebep olacak bir tesirin olmadığının anlaşıldığını lisana getirerek, “Bu santralın etrafında beton bir yapı var. Çok güçlü bir patlama olursa beton lakin o vakit bütünlüğünü kaybedebilir. Bu santrallar bomba yüklü uçaklara dayanacak halde, çoklukla roketlerin, füzelerin ziyan vermeyeceği formda tasarlanır” diyen Ergün, “Çernobil daha eski bir modeldi, muhafaza kabı yoktu” tabirlerini kullandı. (Neşe KARANFİL/ANKARA)
