Kremlin’in üst seviye kumandanları Ukrayna’nın manipülasyon yaptığını ve yanlış bilgi yaydığını sav ederek orduda toplumsal medya kullanımını yasakladı. Lakin bu açıklamanın arkasında yatan asıl gerçeğin Rus askerlerinin internet ortamında yayınlanan haberler ve manzaralarla zati zedelenmiş olan moral güçlerini büsbütün kaybetmelerini önlemek olduğu düşünülüyor.
Bu tez ise Ukrayna’nın istihbarat ünitelerinden geldi. Rusya’nın batıda yer alan birliklerinin komuta ünitelerinin askerlerin toplumsal medya kullanımını kısıtlamak istediği, Kiev tarafından yapılan açıklamaların hem yanlış bilgiler içerdiği hem de bu yolla Rus askerlerinin moral ve motivasyonlarının yok edilmeye çalışıldığı söyleniyor.
PESKOV İTİRAF ETSE DE YASAK KARARI DEĞİŞMEDİ
Rusya’nın yayınladığı ve Ukrayna’nın istihbarat ajansının Facebook sayfalarından da paylaşılan evrakta “Her rütbeden kumandanlara Rus askerleri tarafından iletilen birçok şikâyet var. Bunların birden fazla Ukrayna’da yürütülen savaşla ilgili ve başarısızlık durumu orduda üst makamlara aktarılıyor. Bunun ana sebeplerinin başında internette dolaşan bilgiler olduğu düşünülüyor” sözleri yer aldı.
Ukrayna önderi Zelenski savaşın başından beri toplumsal medyayı faal kullanarak gücüne güç kattı
Kremlin’in Rus ordusuna ‘Nazilerle savaşıyorsunuz’ dediği lakin cephede yaşananların ve toplumsal medyada paylaşılanların bundan çok daha farklı bir gerçeği ortaya koyduğu düşünülürse verilen toplumsal medya yasağı kararının Rusya açısından mantıklı olduğu söylenebilir.
Öte yandan Peskov zati dün yaptığı açıklamayla Rus ordusunun yaşadığı kayıpları bir trajedi olarak kıymetlendirdi ve tüm dünyanın önünde durumun vahametini kabullendi.
UKRAYNA RUSYA’NIN YAPAMADIĞINI BAŞARDI
Oysa askerlere yansıtılmaya çalışılan tablo Rusya’nın askeri muvaffakiyetlerinin Ukrayna tarafından toplumsal medyada çarpıtıldığı ve karalama kampanyası yürütüldüğü istikametindeydi. Buna nazaran Ukrayna Rus tarihiyle ilgili gerçekleri kendi çıkarına çarpıtıyor ve savaş alanındaki gerçekleri yansıtmayacak halde paylaşımlar yapıyordu.
Ukrayna’nın savaşın birinci günlerinden beri interneti çok verimli kullandığıysa bilinen bir gerçek. Başta Ukrayna başkanı Zelenski olmak üzere tüm Ukraynalı yetkililer seslerini duyurmak, cephede olup biteni dünyayla paylaşmak ve Batılı müttefiklerinden dayanak almak için sayısız toplumsal medya paylaşımları yaptılar. Bu da dünya nezdinde Ukrayna’nın Rusya karşısındaki pozisyonunu daha da güçlendiren faktörlerden biri haline geldi.
Ukrayna’nın Buça kentinden bir imaj… Bu kentlerde ortaya çıkan görüntü Rusya’nın ziyan gören imajını yeterlice kötüleştirdi
Örneğin savaşın birinci günlerinde Yılan Adası’nda yaşananlar ve Ukraynalı askerin burada gösterdiği kahramanlık adeta bir toplumsal medya efsanesine dönüştü ve milyonlar tarafından izlenmekle kalmadı dünya çapında en çok paylaşılan anlardan biri haline geldi.
Bununla yetinmeyen Ukrayna Savunma Bakanlığı ‘savaşın en çarpıcı anları’ isminde uydurma bir Oscar mükafatı müsabakası yaparak dikkatleri kendi yaşadıkları kayıpların üstünden çekerek Rusya’nın içine düştüğü şiddetli duruma çevirmeyi başardı.
HASSAS BİLGİLER SIZIYOR
Rusya’yı internet kullanımı konusunda rahatsız eden tek gerçek elbette toplumsal medya kullanımıyla hudutlu değil. Rus birliklerindeki askerlerin Whatsapp, Telegram ve Viber üzere iletileşme uygulamalarını kullanırken hassas bilgileri paylaştıkları ve birliklerinin yerleri üzere çok kritik bilgileri açık ettiği düşünülüyor.
Rusya’nın yayınladığı söylenen dokümanda şu kelamlara yer verilmiş “Savunma Bakanlığı ve birlikte çalıştığı öbür kurumların ortak görüşleri askeri çalışanın internet kullanımı konusunda kurum için bir denetleme ünitesi kurulmasıdır. Böylece çalışanımızın moral ve ruhsal durumlarındaki değişiklikler gözlenecek ve denetim altında tutulacaktır.”
Bu açıklamayla birlikte “Askeri çalışanın şahsi telefonlarından internete ve multimedya ögelerine erişimleri kısıtlanacak ve hassas bilgilere sahip işçi nezaret altında tutulacaktır. Böylelikle savaş sırlarını içerebilecek dokümanların çalınması ve dışarı sızdırılmasının da önüne geçilecektir.” denildi.
Savaşla ilgili yapılan tüm hareketler anında toplumsal medyadan paylaşılıp dünyaya yayılıyor
Bu buyrukların gelmesiyle birlikte birliklerin başında yer alan rütbeli askerlere de bu talimatları takip etmeleri ve buyrukları altında bulunan askerlerin paylaşımlarının sıkı formda denetim edilmesi söylendi. Rusya bununla da yetinmeyerek askerleri bilgi güvenliği eğitiminden geçirmeye karar verdi.
Tüm bu dokümanlar ve yazışmalar resmi makamlar tarafından onaylanmamış olsa da basına yansıyan bu kritik haberin St. Petersburg’daki batı karargahından çıktığı söyleniyor.
RUSYA’NIN BAŞI 2014’TEN BERİ TOPLUMSAL MEDYAYLA DERTTE
Öte yandan Rusya ordu için bu kararı almadan çok evvel ülke içinde Batı orijinli toplumsal medya platformlarına çoktan kısıtlama getirmişti. Facebook, Instagram ve Twitter üzere toplumsal medya platformlarına ulaşamayan Rus halkı bu mevzudan hayli şikayetçi.
Rusya’da toplumsal medyanın umursamazca kullanılması 2014 yılındaki Donbass çatışmalarında da büyük meselelere yol açmıştı. Bunların ortasında en çok hatırlanan ise Malezya Havayolları’na ilişkin MH17 sefer sayılı uçağın düşürülmesiyle ilgili hassas bilgilerin sızdırılması olmuştu.
Ukrayna’da kazılmak zorunda kalınan toplu mezarların uydu fotoğraflarına yansıması
Rusya’nın 2015’te Suriye’deki operasyonlara dahil olmasıyla birlikte toplumsal medya kullanımıyla ilgili kurallar giderek sıkılaştırılmaya başlanmıştı. 2017 yılından itibaren de Rus askerlerine selfie paylaşmak bile yasak. Fakat bu tıp yasakların birçok hâlâ ordu mensupları tarafından delinmeye devam ediyor….
