Çin’in Covid-19’u frenlemeye yönelik katı kuralları global tedarik zincirini yeni bir darboğazın içerisine çekti. Nisan ayının ortasında Şangay’daki birçok fabrika kısıtlama nedeniyle üretime orta verirken, dünyanın en büyük konteyner limanına mesken sahipliği yapan Şangay açıklarında yüzlerce ticari gemi beklemeye başladı. Açıklanan son datalara nazaran, limana demirlemek isteyen konteyner gemisi sayısı 230’u aştı ve limanda bekleme mühleti 12 güne çıktı. Yaşanan bu gelişmenin global tedarik zincirindeki hasarı arttırması bekleniyor. Otomotiv kesimi açısından ise sürecin iki farklı boyutu bulunuyor. Birincisi, başta Çin’in en büyük yarı iletken (çip) şirketlerinden SMIC olmak üzere otomotiv sanayisine yarı iletken ve elektronik modül sağlayan birçok şirketin üretime orta vermek zorunda kalması. İkincisi, lojistiğin tıkanması sonucu fabrikadan çıksa bile tedarik kesimlerine ulaşmanın daha da zorlaşacak olması.
‘YÖNETİLEBİLİR OLMAKTAN ÇIKTI’
Şangay’daki gemi bekleme imgeleri Türkiye’deki üreticiler tarafından da telaşla izleniyor. Halihazırda çip, hammadde, tedarik, konteyner üzere en az 8 farklı alanda sorunlarla uğraş eden otomotiv dalı için yaz ayları hiç de kolay geçmeyeceğe benziyor. Geçtiğimiz hafta konuştuğumuz tedarik sanayi şirketi yöneticileri, Şangay’dan gelen son haberlerle durumun artık yönetilebilir olmaktan çıktığını lisana getirdi. Düşen hacim ve artan fiyatlar nedeniyle artık kârlılık sağlayamayacak noktaya geldiklerini de belirten tedarik sanayicileri, mayıs ve haziran aylarında ana endüstriye kesim tedariki sağlamakla ilgili kasvetler yaşanabileceğinin altını çizdi. Üreticiler, Çin’deki karantina kararları nedeniyle yarı iletkenle ilgili önümüzdeki devirde bu problemlerin artacağını da vurguladı.
ÜRETİMLER DURACAK
Edindiğimiz bilgilere nazaran, Türkiye’de bilhassa binek araba üreten markaların mayıs ve haziran aylarında üretim ortaları vermesi bekleniyor. Yalnızca Şangay değil, yaşanan birçok tedarik zahmetinin başta Renault olmak üzere Tofaş ve Hyundai’yi kelam konusu aylarda daha fazla etkileyeceği konuşuluyor. Toyota ise üretimi devam ettirme noktasında hâlâ biraz daha yönetilebilir noktada yer alıyor. Bu ortada, Renault geçtiğimiz ay da birtakım kısımlarda üretime orta vermişti. Öbür yandan, i 20N lansmanında konuştuğumuz Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel de, “Yan endüstriden gelen kesim tedarikinde mayıs-haziran aylarında kısmen dertler yaşanabileceğine dair bildirimler alıyoruz” demişti.
KARANTİNA MÜHLETİ UZATILDI
Asya’nın en kıymetli finans ve ticaret merkezlerinden biri olan Şangay’da artan hadiseler nedeniyle 28 Mart’ta kademeli kapanma ilan edilmişti. Alınan önlemler geçtiğimiz nisan ayının ortasında uzatılmış ve kentin geniş kesitlerine yayılmıştı. Kelam konusu önlemler, Çin iktisadını olduğu kadar global iktisadın can damarı niteliğindeki lojistik ve tedarik zincirlerini kesintiye uğratıyor. Otomotiv bölümü için epey değerli bir kent olan Şangay, yarı iletkenler ve elektronik alanında büyük çaplı üretim tesislerine konut sahipliği yapıyor. Şangay idaresi, kapanmanın başladığı birinci günlerde üretim ortası veren 666 fabrikaya, daha sonra imalat dalında üretimin sürdürülebilmesi için ‘kapalı devre’ çalışma müsaadesi vermişti.
İŞTE ŞANGAY’DAKİ BİRTAKIM BÜYÜK ÜRETİCİLER
Ana sanayi
General Motors: Buick ve Cadillac
SAIC: MG ve Roewe
SAIC-Volkswagen: Audi, Skoda ve VW
Tesla: Model 3 ve Model Y
Tedarik sanayi
Aptiv
Bosch
SMIC
ThyssenKrupp
YENİ AMAROK BU YIL TANITILACAK
Volkswagen bu yılın sonunda tanıtmaya hazırlandığı büsbütün yenilenecek pick-up modeli Amarok’un kamuflajlı fotoğraflarını paylaştı. Keskin tasarım çizgileriyle dikkat çeken yeni Amarok’un bir akaryakıtlı ve dört farklı dizel motor; dört ila altı silindirli ve 2.0 ile 3.0 litre hacimlere sahip motor olarak satışa sunulacağı bildirildi. Modelde, isteğe bağlı olarak arttan itiş, seçilebilir yahut daima dört tekerlekten çekişli olmak üzere farklı güç aktarma tahlilleri de bulunuyor. Güney Afrika’da üretilen yeni Amarok, beş donanım düzeyiyle sunulacak. Giriş düzeyi ‘Amarok’ olurken bir üst basamakta ‘Life’ ve ‘Style’ donanım düzeyleri olacak. Volkswagen Ticari Araç ayrıyeten ‘PanAmericana’ (off-road karakteri) ve ‘Aventura’ (on-road karakteri) olmak üzere üst versiyonlar da sunacak.
MERCEDES’TEN TİCARİ ARAÇ SERİSİ
Mercedes-Benz yeni hafif ticari araç serisi T-Serisi’ni tanıttı. Sürgülü kapıları ve kapsamlı donanım özellikleriyle dikkat çeken beş koltuklu T-Serisi, 4.498 milimetre uzunluğa, 1.859 milimetre genişliğe ve tavan barları olmadan 1.811 milimetre yüksekliğe sahip. Yeni T-Serisi’nin başlangıç düzeyini 102 HP (75 kW) akaryakıtlı motor ve manuel şanzıman ile T 160 oluşturuyor. 85 kW (116 HP) dizel motor ise yüksek güç ve yüksek tork fonksiyonuyla örneğin sollama üzere anlık güç ihtiyaçlarını destekliyor. Anlık olarak 89 kW güç ve 295 Nm tork elde ediliyor. Tüm motorlar ECO start/stop fonksiyonuyla donatılıyor. 6 ileri manuel şanzıman dışında, iki dizel motor ve daha güçlü olan akaryakıtlı motor, 7 kademeli çift kavramalı otomatik şanzıman (DCT) ile de üretiliyor.
TÜRKİYE’DE ELEKTRİKLİ ARAÇLARA İLGİ ARTIYOR
Uluslararası kontrol ve danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young), perakende otomotiv alanındaki tüketici satın alma ve kullanım tercihlerine ait araştırmasının sonuçlarını duyurdu. Araştırmanın sonuçları, Türkiye’de tüketicilerin elektrikli ve hibrit araçlara ilgisinin süratle arttığını gösterdi. Buna nazaran, bir sonraki satın alacakları aracın hibrit ya da elektrikli olacağını söyleyen Türk tüketicilerin oranı geçen yıla kıyasla 11 puan artışla yüzde 27 oldu. Gelecekte muhakkak elektrikli ve hibrit araç alabileceklerini belirten Türk tüketicilerin oranı yüzde 29 iken, bu oran fiyat teklifinin gereğince cazip olması durumunda ise yüzde 90’a kadar yükseliyor. Araştırma, elektrikli araçların cazip bir seçenek olarak görünmesinin nedenlerine de odaklandı. Buna nazaran, Türk tüketicilerin elektrikli araca duydukları ilginin nedenini öncelikle bu araçların etrafa daha az ziyan vermesi olarak gösteriyor. Araştırmada, tüketiciyi elektrikli araçlardan uzaklaştıran en önemli etkenlerin ise yetersiz şarj altyapısı ve yüksek fiyat olduğu ortaya çıktı. Türk tüketiciler, elektrikli araç alma isteklerinin önündeki esas öge olarak da yüzde 43 oranla kâfi şarj istasyonunun olmamasını ve yüzde 41 oranla araç fiyatlarının yüksek olmasını gösteriyor.
TESLA MODEL 3 AVRUPA LİDERİ
Mart ayında Avrupa pazarında en çok satılan araba Tesla Model 3 oldu. Bu periyotta 23 bin 13 adetlik satış sayısına ulaşarak geçtiğimiz yılın tıpkı ayına nazaran satışlarını yüzde 50 arttıran Model 3, tüm Avrupalı rakiplerini geride bıraktı. JATO Dynamics bilgilerine nazaran, Model 3’ü 21 bin 26 adetle Peugeot 208, 18 bin 968 adetle bir öbür Tesla modeli olan Model Y takip etti. Avrupa’nın en tanınan modellerinden Volkswagen Golf ise mart ayında 16 bin 784 adetlik satışla dördüncü sırada yer alabildi. Dacia Sandero ise 16 bin 778 adetle mart ayını beşinci sırada tamamladı. Bu sonuçlar, ABD’li Tesla’nın Avrupalı üreticiler üzerinde uygundan güzele baskı yaratmaya başladığını da ortaya koydu. Şirket birebir devirde, bataryalı elektrikli araba satışlarınında da Model 3 ve Model Y ile liderliği bırakmadı. Mart ayında Avrupa’da en çok satan üçüncü bataryalı elektrikli araba modeli ise Fiat 500 oldu. Plug-In Hybrid (şarj edilebilir hibrit) arabalarda Ford Kuga 5 bin 544 adetlik satışla birinci sırada geldi. Bu modeli, 4 bin adetlik satışla Volvo XC40 ve 3 bin 748 adetlilık satışlar Peugeot 3008 izledi.
RENAULT TRAFİC SATIŞA SUNULDU
Renault, hafif ticari araç segmentindeki modeli Trafic’in yenilenen versiyonunu Türkiye’de satışa sundu. Şirketten yapılan açıklamada, Panelvan ve Combi 5+1’de sunulan düz vites versiyonların yanı sıra; Trafic Combi 5+1 ve Trafic Combi 8+1’de sunulan otomatik vites seçeneklerinin, pazardaki artan otomatik vites talebine yanıt vererek markanın ticari araç pazarındaki tezini arttıracağı bildirildi. Modelin başlangıç fiyatı ise 421 bin lira olarak açıklandı. Renault MAİS Genel Müdürü Berk Çağdaş, “Geçtiğimiz eylül ayında Türkiye pazarına sunduğumuz Yeni Express’in akabinde Yeni Trafic modelinin de yenilenmesi, eser gamına eklenen otomatik vitesli ve 8+1 koltuklu versiyonlarıyla ticari araç pazarındaki savımızı daha da üstlere taşımak istiyoruz” dedi.
