TARIM ve Orman Bakanlığı ile Fiyat İstikrar Komitesi kararları çerçevesinde dün Ticaret Bakanlığı ithalat rejim kararında değişiklik yapıldı. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan kararla bakliyat eserlerinin yanı sıra un, bulgur, irmik, karma yem, pirinç, mısır unu, mısır irmiği ve aşurelik buğday ihracatı Ticaret Bakanlığı’nın ön müsaadesine tabi kılındı. Yeniden Karadeniz havzasında yaşanan gelişmelerin yağlı tohum ve bitkisel yağ tedarikinde problemlere yol açmaması için de yağ hammaddesi kanola tohumu ile ayçiçek yağının ikamesi olabilecek kanola yağı, aspir yağı, mısır yağı, soya yağı ve palm yağlarında uygulanan gümrük vergisi oranları 30 Haziran’a kadar sıfırlandı. Dal temsilcileri, yağ sanayicilerinin, savaş nedeniyle Rusya-Ukrayna sınırından ithalatın yapılamamasının tesiriyle stokların nisana kadar yeteceği ikazında bulunduğunu, acil tedbir talepleri üzerine gümrük vergisinin sıfırlandığını belirttiler.
HASATA KADAR KITLIK YOK
Tarım ekonomisti ve TMO eski Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, Hürriyet’e, Türkiye’nin hasata kadar buğday, mısır, arpada hasata kadar kıtlık olmayacağını lakin artan risklere dikkat çekerek neden üretim seferberliği ilan edilmesi gerektiğini şöyle anlattı: “120 milyon tonu aşan hububat ihracat potansiyeli ile her açıdan dünya piyasalarını etkileyecek iki ülke… 2021 yılı ekilişlerinde bilhassa buğday ekilişleri değerli ölçüde azaldı. Bizim saha analizimizde buğday ekilişinin en az yüzde 10-15 azaldığı görülüyor. Üstelik bu azalma Güney Doğu Anadolu üzere en verimli bölgelerde yaşandı. Çiftçi sertifikalı tohum kullanımını yüzde 25 azalttı, gübre kullanımında düşünceler yaşandı. Pamuk, mısır, ayçiçeği, kırmızı mercimek üzere eserlere kayış oluyor. Muş vilayetinde Muş ovası (165 bin hektar), Bulanık ovası (52.250 hektar), Malazgirt ovası (45.000 hektar), Liz ovası (16.000 hektar) olmak üzere toplam 278 bin 520 hektar verimli ova var. Murat ve Karasu ırmağı ovadan geçerek Fırat ırmağının ana kolunu oluşturuyor. Yani su da bol. Lakin bugün yalnızca Muş’ta 28 bin hektar arazi nadasa bırakılıyor.
Bizim, vakit kaybetmeden üretimde seferberlik ilan etmemiz, ekilmemiş bir karış toprak bırakmamamız gerekiyor. Ancak mazot, gübre, tohum fiyatlarındaki artışlar çitçinin üretme cüretini kırıyor. Onlara yalnızca nakdî teşvik vermek yetmez, ruhsal olarak da cesaretlendirilmeleri gerekiyor. ‘Bak savaş var, toprağın, eserin çok kıymetli hale geldi. Kesinlikle ekmelisin, daha fazla üretmelisin’, denilmeli. Ve ekim için hala vakit var. Doğu Anadolu’da kar kalkmadı. Muş Ovası, Türkiye’nin ayçiçek gereksiniminin dörette birini karşılayabilir. Burada ayçiçek, aspir ekilişi desteklenebilir. Konya’da mısır ekimi için vakit var. Çukurova’da ekim yapıldı lakin ikinci eser olarak ayçiçek, mısır, yazlık buğday desteklenebilir. Ekimini yapan çiftçilerin gübreleme, ilaçlama vakti geliyor. Rekolte artışı için bu masraflarına takviye verilmeli. Yani Türkiye’nin 2022 yılı rekoltesini yükseltmek için hala devlet eliyle yapılabilecek şeyler var. Çiftçi kaybettiğinde bir daha ayakta durması güç oluyor onun için devletini biraz daha yanında görmek istiyor. Seferberlik havası estirilerek üretime teşvik edilmeli. Hayvancılık kırsal odaklı aile işletme faaliyeti olarak yine dönüştürülmeli.”
TEK DEVA ÜRETİMİ ARTTIRMAK
TÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği Lideri Şemsi Bayraktar da yaptığı açıklamada “Tarımda ulusal seferberlik ilan edilmeli, elimizde ne var ne yoksa bitkisel ve hayvansal üretim için kullanmalıyız. Memleketler arası bir kriz ve pandemi devrinden geçtiğimiz bu günlerde yurtiçi eser fiyatları artarken, tüketimin karşılanabilmesi için, çok fazla yükselen dünya fiyatlarından, artan ölçülerde ziraî eser ithalatı yapmamız kaçınılmaz hale geldi. Yüksek fiyattan yapılan ithalat ve yurtiçi eser fiyatlarının artması da, esasen yüksek seyreden besin enflasyonunu daha da artıtrdı. Üretimi artırmaktan öteki dermanımız yoktur. Üretimi artırmak için tarım kesiminde müspet ayrımcılık istiyoruz” tabirlerini kullandı.
