Tüketicilerin daha ileri düzeyde korunması gayesiyle Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda değişiklik öngören 7392 sayılı Kanun Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanunun devre tatile ait düzenlemeleri yayımı tarihinde, öbür düzenlemeleri ise 6 ay sonra yürürlüğe girecek.
Kanunda taksitle satış kontratlarında tüketicinin temerrüde düşmesi halinde tüketiciler lehine düzenleme yapıldı. Kelam konusu kanun ile taksitli satış mukavelelerinde tüketicilerin taksitlerini ödeyememeleri nedeni ile kalan borcun tamamının satıcı yahut sağlayıcı tarafından talep edilebilmesine ait kurallardan biri olan ödenmeyen taksitler toplamının kalan borcun onda birini oluşturma kriteri, kontratta yer alan satış bedelinin onda biri olacak formda tüketici lehine değiştirildi. Bu düzenlemeyle tüketiciler, yasal takip başta olmak üzere cebri icra nedeni ile katlanmak zorunda oldukları maliyetlerde ek vadeden yararlanacak.
TÜKETİCİ KREDİSİNİN TAMAMINI 14 GÜN İÇİNDE ÖDEYEN TÜKETİCİLER CAYMA HAKKINDAN YARARLANACAK
Tüketicilerin tüketici kredisi mukavelelerinde 14 gün içerisinde cayma haklarını kullanarak yalnızca krediden yararlanılan periyoda ait faizi ödeyerek kapatabilecekleri kredi borçlarında, bu cayma hakkının kullanılmaması nedeni ile faize ek olarak ödedikleri fiyat ve kurulların maliyetine katlanmaları önlenecek. Cayma müddeti içerisinde kredi borcunun tamamını erken ödeyen tüketicilerin cayma hakkını kullandıkları kabul edilecek ve tüketiciler, iadesi gerekli fiyatları geri alabilecek.
BELİRSİZ VADELİ KREDİ MUKAVELELERİNDE FAİZ ORANI DÜŞTÜĞÜNDE TÜKETİCİLER 30 GÜN BEKLEMEDEN İNDİRİMDEN FAYDALANACAK
Kredi kartı yahut kredili mevduat hesabı üzere meçhul periyodik tüketici kredisi kontratlarına ait mevcut düzenlemede faiz oranının artırılması yahut düşürülmesi durumlarına ait yeni belirlenen oranın yürürlüğe girmesi için 30 gün öncesinde tüketiciye bildirim kaidesi bulunuyor. Yapılan değişiklik ile tarafların mutabakatı ile tüketicilerin indirimli orandan bildirim mühleti beklenmeksizin yararlanabilmesine imkan sağlandı.
TÜKETİCİ VE KONUT KREDİLERİNDE KREDİ İLE İLGİLİ OLMAYAN SİGORTALAR VE YAN FİNANSAL ESER VE HİZMETLER YASAKLANDI
Tüketici kredisi kontratı kurulmasının kredi ile ilgili olanlar hariç olmak üzere yan finansal eser ve hizmetlerin satın alınması kuralına bağlanması yasaklandı. Bankaların sigortasız kredi seçeneğini de tüketiciye sunmak kuralıyla kredi ilişkili sigortayı da içeren bir teklifi tüketiciye sunabilmelerine imkan tanındı. Tüketici bu iki teklifi de kendi iradesi ile ister sigortalı, ister sigortasız teklifi tercih edebilecek.
MESAFELİ MUKAVELELERDE ARACI HİZMET SAĞLAYICILARINA KEZ SORUMLULUK VE YÜKÜMLÜLÜKLER GETİRİLDİ
Tüketicilerin e-ticaret alışverişlerinde taraf olduğu aralı kontratlara ait olarak aracı hizmet sağlayıcılara tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve takip edebilecekleri kesintisiz bir sistemi kurma yükümlülüğü getirildi. Ayrıyeten aracı hizmet sağlayıcıların uzaklıklı kontratların bedel tahsilatına da aracılık etmeleri durumunda, bedel kendilerinde kaldığı sürece teslim yahut ifa ile cayma hakkının kullanımında satıcı yahut sağlayıcı ile tüketicilere karşı sorumlu oldukları düzenlendi.
DEVRE TATİL MUKAVELELERİNDE YAŞANAN SIKINTILAR DA YENİ DÜZENLEME İLE AZALIYOR
Devre tatil dalında faaliyet gösteren şirketlerin uymak zorunda oldukları kurallar tüketici lehine olacak formda yine düzenlendi. Ön ödemeli tarzla devre mülk ve şahsi hakka husus devre tatil satışı yasaklanarak, bu cins satışlara ait kararlar yürürlükten kaldırılarak tüketicilere yalnızca büsbütün bitmiş ve işletilmeye hazır olan tesislerin satışının yapılması sağlandı.
Devre tatil satışının finansal kiralama yoluyla yapılması durumunda da devre tatil kontratlarına ait Kanun kararlarının uygulanacağı düzenlendi. Tüketicilerin haklarının daha kapsamlı bir biçimde korunabilmesi maksadıyla birebir hakka mevzu devre tatil mukavelelerinin yalnızca Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen tarz ve temeller çerçevesinde devre mülk kontratı halinde kurulması zarurî kılındı. Ayrıyeten kooperatif yahut ticaret şirketi paydaşlığı ya da dernek yahut vakıf üyeliği biçiminde devre tatil hakkı tanınamayacağı belirtildi. Paravan şirketler kurularak tüketicilerin mağdur edilmesinin engellenmesi maksadıyla devre tatile mevzu mal üzerinde birebir hak sahibi olmayanların devre mülk yahut devre tatil satışı yapamayacakları da karar altına alındı.
Cayma müddeti içinde tüketiciden ödeme yahut borçlandırıcı evrak alma yasağı devre mülk mukavelelerini de kapsayacak halde genişletildi. Kelam konusu yasağın ihlali halinde tüketicilere ödemelerinin derhal iade edileceği ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü evrakın tüketici istikametinden geçersiz olacağı düzenlendi.
Tüketicilerin şahsi hakka bahis mukavelelerde vakitle tesisinin eskimesi, hizmetlerin beklenen nitelikte sunulamaması, yüksek aidat fiyatları üzere sıkıntılar nedeniyle 99 yıla varan mukaveleler nedeniyle mukaveleleri feshedememeleri ve bu tesisler için her yıl yüksek aidat fiyatları ödemek zorunda oldukları göz önünde bulundurularak, şahsi hakka bahis devre tatil kontratlarında 10 yıllık azami müddet sonu getirildi. Bu düzenlemelere ek olarak tüketicinin en az doksan gün öncesinden devre tatili kullanmayacağını sağlayıcıya bildirmesi durumunda, o periyot için rastgele bir isim altında bedel alınmayacağı düzenlendi. Ayrıyeten 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda öngörülen 15 günlük devre mühletinin uzun bir mühlet olduğu ve dünya uygulamalarının ekseriyetle yedi gün formunda olduğu dikkate alınarak, Kanun’da yer alan minimum mühlet yedi gün olarak değiştirildi.
YENİLENMİŞ ESERLER BİRİNCİ SEFER KANUNLA DÜZENLEME ALTINA ALINDI
Cep telefonu üzere tüketicilerin sıklıkla değiştirdiği ve ithalatta değerli bir yer tutan eserlerin Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Yenileme Merkezleri aracılığıyla donanım, yazılım yahut fiziki özelliklerinde düzgünleştirme yapılarak en az bir yıl mühlet ile garantili olacak formda tüketicilere tekrar satılması sağlanacak. Böylece hem tüketiciler garantili ve inançlı eserlere ulaşmış olacak hem de israfın önlenmesine ve yeşil dönüşüme büyük katkılar sağlandı.
SAHTE YETKİLİ SERVİS MESELESİNE NEŞTER VURULDU
Yetkili servis istasyonları dışında tüketicilere hizmet sunan özel servis istasyonlarının yetkili servis istasyonu algısı oluşturacak halde hizmet vermesinin önlenmesini teminen özel servis istasyonlarına servis fişi, tabela ve broşür üzere her türlü tanıtım ve faaliyetlerinde “özel servis” ibaresi kullanma zaruriliği getirilecek.
Garanti mühleti tamamlandıktan sonra yedek modülün temin edilememesi, servis istasyonunun bulunmaması üzere münasebetlerle satış sonrası hizmetin verilmemesi üzere durumların önüne geçilmesi maksadıyla Ticaret Bakanlığınca belirlenen kullanım ömrü müddetince tüketiciler, üretici ve ithalatçılardan ziyanlarının tazminini talep edebilecek.
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNİN MİSYON HUDUDU 30 BİN LİRAYA ÇIKARILDI
Tüketiciler için aktif ve masrafsız bir hak arama yolu olan Tüketici Hakem Heyetleri’ne müracaat sonu 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkarıldı. Tüketicinin yerleşim yeri yahut tüketici sürecinin yapıldığı yerde karar veren tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde bu tüketicilerimizin rastgele bir hak kaybına uğramadan o yer kaymakamlıklarına müracaat yapılabilmesine imkan sağlanıyor. Yapılan düzenlemeyle tüketici hakem heyetlerinin bilgi ve doküman isteme yazıları ile başka yazışmalarının ve kararlarının görülen uyuşmazlığın tarafları yahut vekillerine elektronik ortamda bildirimine imkan sağlandı.
Kanunda yapılan değişiklikle tüketicilerin tüketici mahkemesine erişiminin kolaylaştırılması maksadıyla tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılacak itirazlarda, kararı veren tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki mahkemeye yapılmasının yanında tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olması düzenlenecek. Bu düzenlemelere ek olarak satıcı yahut sağlayıcılar tarafından mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bilgi yahut dokümanın sonradan tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle hakem heyeti kararının iptali halinde tüketici aleyhine yargılama sarfiyatına ve vekâlet fiyatına hükmedilmeyeceği düzenleniyor.
“Ceza hükümleri” başlıklı 77’nci unsurda yapılan değişikliklerle Kanun’a terslik halleri için öngörülmüş kimi idari para cezaları, fiilin yükü, failin kusuru ve ekonomik durumu dikkate alınarak ve orantılılık, ölçülülük ve caydırıcılık prensipleri gözetilerek yine düzenleniyor. 6502 sayılı Kanun’da yer alan cezalar tekrar gözden geçirilerek, cezaların uygulanabilir ve caydırıcı olmasını teminen gerekli değişiklikler yapıldı. Unsurda getirilen en değerli düzenlemelerden biri tüketicilerle ön ödemeli devre tatil kontratı kuran yahut kurulmasına aracılık edenler hakkında üç yıldan altı yıla kadar mahpus cezası uygulanmasına yönelik düzenleme oldu. Dikkat çeken başka bir düzenleme ise internet üzerinden yapılan tüketicileri aldatıcı ve mevzuata karşıt reklamlar hakkında Reklam Şurası’na erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi tanınması oldu.
